Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne służy ustaleniu składki na ubezpieczenie za dany rok na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów. Ten temat jest na tyle skomplikowany, że nawet gdy rozliczenie składa się już trzeci raz, to wciąż pojawiają się wątpliwości. Poniżej przedstawiamy najczęstsze pytania o rocznej składce zdrowotnej.
Jaką ilość miesięcy należy wpisać w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej?
W tym polu podaj liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu dla wybranej formy opodatkowania w roku kalendarzowym, którego dotyczy roczne rozliczenie (w liczbie miesięcy nie uwzględnia się miesięcy zwolnienia z opłacania składki oraz na przykład pełnych miesięcy zawieszenia działalności).
Liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu a wakacje składkowe
Przedsiębiorcy, którzy w grudniu 2024 roku mieli przerwę w opłacaniu składek ZUS w ramach "wakacji składkowych", nie byli zwolnieni z ubezpieczenia zdrowotnego. Tym samym miesiąc ten wlicza się do liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Jak rozliczyć kilka firm w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej?
Gdy przedsiębiorca w roku, którego dotyczy roczne rozliczenie składki zdrowotnej uzyskał dochody/przychody opodatkowane inną formą opodatkowania niż forma podstawowej działalności i opłacał z tego tytułu składkę zdrowotną, wówczas powinien dokonać rocznego rozliczenia z każdej formy opodatkowania. Rozliczenie to jest dostępne w systemie podczas generowania deklaracji DRA za kwiecień w oknie dotyczącym rocznego rozliczenia należy zaznaczyć opcję Posiadam kilka firm/Jednomiesięczny okres składkowy, która spowoduje pojawienie się pod zakładki DANE Z KOLEJNEJ FIRMY. Szczegółowo zostało to opisane w artykule: Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Jak sporządzić rozliczenie roczne, gdy firma jest zawieszona/zamknięta w kwietniu?
W celu wygenerowania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po wybraniu jako Miesiąc opcji KWIECIEŃ pojawią się w oknie dodatkowe opcje:
Deklaracja ZUS DRA, którą należy w tym przypadku odznaczyć,
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej, które powinno zostać zaznaczone.
Więcej w tym temacie: Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Jak rozliczyć roczną składkę zdrowotną, gdy rozpoczęto korzystanie z systemu w trakcie 2024 roku lub 2025 roku?
W przypadku przeniesienia księgowości do systemu wFirma podczas generowania DRA za kwiecień START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ po zaznaczeniu opcji Roczne rozliczenie składki zdrowotnej i kliknięciu ZAPISZ otworzy się nowe okno. W oknie dotyczącym rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w pierwszej kolejności należy wybrać formę opodatkowania i ilość miesięcy, a następnie w zakładce ZAAWANSOWANE DANE ROCZNA należy odznaczyć opcję Automatyczne wyliczenie rocznej składki zdrowotnej i wpisać samodzielnie wszystkie parametry potrzebne do prawidłowego rozliczenia rocznej składki zdrowotnej
Więcej w tym temacie: Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Czym jest i jak wykazać jednomiesięczny okres składkowy?
Podatnicy dokonujący rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w niektórych przypadkach będą zobowiązani rozliczyć jednomiesięczny okres składkowy. Tematyka jednomiesięcznego okresu składkowego została szczegółowo omówiona w artykule: Jak wykazać jednomiesięczny okres składkowy?
Jaka jest przyczyna odrzucenia deklaracji z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej?
Odrzucane są deklaracje, w których dane nie pokrywają się z danymi, które znajdują się w bazie ZUS, na podstawie wcześniej przekazywanych deklaracji. Poniżej podajemy najczęstsze komunikaty, jakie można otrzymać po wysyłce deklaracji.
Suma miesięcznych należnych składek
Błąd ten informuje, że parametr w deklaracji DRA/ raporcie RCA Suma należnych składek zdrowotnych wynikających ze złożonych DRA za dany rok nie jest zgodny z danymi na temat wysokości składek zdrowotnych, jakie ma ZUS.
Różnice w składkach zdrowotnych najczęściej występują gdy:
- w systemie wygenerowano deklaracje lub korekty, ale nie przekazano ich do ZUS (nie wysłano ich do ZUS),
- nie wysłano deklaracji w terminie, a ZUS sporządził samoczynnie deklarację za płatnika,
- w okresie przyjmowanym do rocznego rozliczenia do ZUS przekazano deklaracje DRA z błędną formą opodatkowania.
W tej sytuacji poprawną kwotę sumy składek należy ustalić kontaktując się z ZUS lub samodzielnie przeanalizować deklaracje DRA, jakie posiada ZUS.
Po ustaleniu poprawnej wysokości sumy składek należy zmodyfikować odrzucone DRA. Można to zrobić w START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » ZAZNACZENIE DEKLARACJI » MODYFIKUJ, wtedy w oknie dotyczącym rocznego rozliczenia składki zdrowotnej po wybraniu formy opodatkowania i wpisaniu liczby miesięcy będzie dostępna zakładka ZAAWANSOWANE DANE ROCZNA. Tam należy odznaczyć Automatyczne wyliczenie rocznej składki zdrowotnej rozwinąć strzałką parametry i wpisać prawidłową kwotę sumy składek zdrowotnych. Zmiany te zapisać.
Błędnie wypełniona Roczna podstawa wymiaru składki
Komunikat pojawia się w razie wpisania błędnej liczby miesięcy, w oknie dotyczącym rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Najczęściej występuje w przypadku gdy:
- w okresie przyjmowanym do rocznego rozliczenia do ZUS przekazano deklaracje DRA z błędną formą opodatkowania lub nie przekazano deklaracji,
- działalność była zawieszona.
W tej sytuacji należy ustalić prawidłową liczbę miesięcy. Następnie przy modyfikowaniu DRA (zaznaczenie deklaracji MODYFIKUJ) w oknie dotyczącym rocznego rozliczenia składki zdrowotnej należy uzupełnić prawidłową liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Jak złożyć rozliczne rozliczenie, gdy firma jest zawieszona/zamknięta w kwietniu a korzystała się z ulg w ZUS?
Przedsiębiorca, który ma zawieszoną działalność, a przed jej zawieszeniem korzystał z ulg, w niektórych przypadkach powinien dokonać dodatkowych formalności.
Jak złożyć rozliczne rozliczenie, gdy firma jest zawieszona/zamknięta w kwietniu, a było się zgłoszonym do małego ZUS plus 0590?
Zgodnie z informacjami z ZUS jeżeli przygotowuje się wyłącznie roczne rozliczenie składki zdrowotnej (bez miesięcznych składek), wówczas nie stosuje się kodu 05 90. Powinien być zastosowany kod 05 10. W tej sytuacji w zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE należy wybrać DUŻY ZUS kod 05 10. Zmiany zapisujemy. Następnie należy zmodyfikować deklaracje DRA i ponownie ją wysłać.
Jak złożyć rozliczne rozliczenie, gdy firma jest zawieszona/zamknięta w kwietniu, a było się zgłoszonym do preferencji, której okres się zakończył?
W tej sytuacji w zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE należy wybrać DUŻY ZUS. W części ZAAWANSOWANE wybrać 0570. Zmiany zapisać i wygenerować deklarację roczną.
Jak złożyć rozliczne rozliczenie, gdy firma jest zawieszona/zamknięta w kwietniu, a było się zgłoszonym do ulgi na start, której okres się zakończył?
W tej sytuacji w zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE należy wybrać DUŻY ZUS. W części ZAAWANSOWANE wybrać 05 40. Zmiany zapisać i wygenerować deklarację roczną.
Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R)?
Wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), która wynika z rocznego rozliczenia można złożyć tylko elektroniczne przez PUE/eZUS. Zgodnie z komunikatem ZUS wniosek będzie utworzony automatycznie na PUE/eZUS i dostępny na drugi dzień po złożeniu dokumentu z rocznym rozliczeniem. Wniosek będzie dostępny na profilu Płatnika w sekcji Dokumenty i wiadomości » Dokumenty robocze.
Wniosek należy zweryfikować i uzupełnić o wymagane dane, a w szczególności należy wskazać jeden numer rachunku bankowego, na który ma być przekazany zwrot.
Zwrot nadpłaty składki otrzyma się najpóźniej do 1 sierpnia 2025 r.
Czy nadpłatę na rocznej składce zdrowotnej można przenieść na składki za kwiecień?
Gdy nie złoży się wniosku o zwrot, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika najpóźniej do końca tego roku. Dopiero po dokonaniu tego rozliczenia przez ZUS można będzie przenieść nadpłatę na przyszłe należności. Dlatego nadpłaty na rocznej składce zdrowotnej nie można przenieść na składki z miesięcznej deklaracji za kwiecień.
Dlaczego powstała nadpłata/niedopłata?
W przypadku rocznego rozliczenia może wystąpić nadpłata lub niedopłata. Ich wystąpienie może mieć różne powody.
Dlaczego w przypadku rozpoczęcia działalności na skali i linowym w trakcie roku może wystąpić nadpłata?
Przy opodatkowaniu skalą podatkową lub podatkiem liniowym ma zastosowanie instytucja tzw. roku składkowego, a składka zdrowotna opłacana jest od dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka. Dlatego składka zdrowotna za pierwszy miesiąc jest obliczona od minimalnej podstawy i zostanie zwrócona w rocznym rozliczeniu.
Dlaczego mam dopłatę składki zdrowotnej?
Dopłata na składce może powstać z wielu powodów, a są to m. in:
- przekroczenie progu przychodu w trakcie roku na ryczałcie,
- stosowanego algorytmu wyliczania składki zdrowotnej.
W artykule: Dopłata składki zdrowotnej - kiedy występuje? zostały opisane najczęstsze sytuacje, z jakich występuje dopłata.
Dlaczego w przypadku zakończenia działalności w trakcie roku na skali podatkowej/ podatku liniowym lub zmiana formy opodatkowania ze skali/liniowego na ryczał występuje dopłata?
W przypadku skali podatkowej lub podatku liniowego okres składkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i trwa od lutego do stycznia następnego roku, czyli dla rozliczeń za 2024 rok jest to okres luty 2024 roku - styczeń 2025 roku.
Natomiast osoby wybierające opodatkowanie według skali/podatkiem liniowym wpłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne od miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiącej dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka.
Powoduje to, że w miesięcznych deklaracjach nie opłacą oni składki od dochodu uzyskanego w ostatnim miesiącu prowadzenie działalności/grudniu a dochód ten zostanie uwzględniony w rocznym rozliczeniu tej składki.
Więcej na temat roku składkowego można przeczytać: Rok składkowy w aspekcie rozliczania składki zdrowotnej
Dlaczego dochód z rocznego PIT jest inny niż dochód do zdrowotnej?
Wynika to głównie z tego, że sposób ustalania dochodu na cele wyliczenia tej składki oraz podatku PIT są różne. Rozbieżności mogą wystąpić przykładowo u przedsiębiorców, którzy:
- sporządzają na początek oraz koniec roku remanent towarów,
- sprzedawali środki trwałe,
- mieli przez parę miesięcy zawieszoną działalność,
Dodatkowo przy ustalaniu składkowego dochodu uwzględniamy przychody zwolnione z PIT, które nie mają wpływu na dochód podatkowy (chodzi o ulgę dla rodziców mających czwórkę lub więcej dzieci, seniorów oraz wracających z zagranicy).
Różnica na dochodzie może także dotyczyć np. składek ZUS społecznych do odliczenia. Jeśli bowiem dla celów podatku dochodowego odliczane są one w zaliczce, a nie są ujmowane w kosztach to w PIT-36 dochód w części D1 będzie wyższy o te składki.
Gdzie znajdę dochód/przychód przyjęty w rozliczeniu rocznej składki zdrowotnej?
W sytuacji, gdy przedsiębiorca jako rodzaj ewidencji wybrał podatek liniowy/ skalę podatkową, wówczas przychody i dochody może znaleźć na dwóch wydrukach w systemie w EWIDENCJE » KPIR » w filtrze okresu wybrać poprzedni rok, pole miesiąca pozostawić puste i z górnego paska kliknąć na DRUKUJ » DRUKUJ BILANS lub DRUKUJ » DRUKUJ PODSUMOWANIE.
W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w EWIDENCJE » EWIDENCJA PRZYCHODÓW wystarczy również ustawić wyłącznie rok poprzedni w polu roku, a pole miesiąca pozostawić puste po czym wybrać DRUKUJ » DRUKUJ PODSUMOWANIE.
Jak rozliczyć niedopłatę/nadpłatę powstałą na rocznej składce zdrowotnej?
Jeżeli z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok powstała niedopłata należy ją wpłacić do ZUS. Opłacona składka zdrowotna w niektórych przypadkach może zostać odliczona w kalkulacji podatku dochodowego. Sposób rozliczenie niedopłaty i nadpłaty składki zdrowotnej został opisany: Niedopłata składki zdrowotnej w różnych formach opodatkowania
Do kiedy można skorygować miesięczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?
Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2024 r. można złożyć:
- najpóźniej do dnia, w którym złożysz wniosek o zwrot nadpłaty,
- do 1 lipca 2025 r. – jeśli nie złożysz wniosku o zwrot nadpłaty.
Co oznacza czerwona ikona ''i'' widoczna w zakładce START?
Ikona ta informuję o tym, że wszystkie czynności związane z roczną składką zdrowotną należy dokonać w zakładc START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE oraz w tym miejscu po opłaceniu deklaracji należy ją rozliczyć poprzez zaznaczenie deklaracji ROZLICZ.
Jeżeli opłacono, wysłano i rozliczono deklaracje i to komunikację tą można zignorować.
